હાઈ, મિત્રો આ લેખમાં, Cholesterol (કોલેસ્ટરોલ) એટલે શું? , Cholesterol કોલેસ્ટરોલના પ્રકાર, , Cholesterol કોલેસ્ટેરોલ કન્ટ્રોલ કરવા રોજિંદા ડાયટમાં શું ફેરફાર કરવા જોઈએ. Healthy foods to lower your cholesterol તેના વિષેની માહિતી.
Cholesterol (કોલેસ્ટરોલ) એટલે શું? What is Cholesterol?
જ્યારે તમારી પાસે bloodમાં Cholesterolનું પ્રમાણ વધારે છે (જેને Hyperlipidaemia પણ કહેવામાં આવે છે) તે એથરોસ્ક્લેરોસિસની પ્રક્રિયાને વેગ આપે છે. આ ત્યારે છે જ્યારે તકતી તમારી ધમનીની દિવાલોમાં બને છે, તેને સાંકડી બનાવે છે. આનાથી લોહીને તેમનામાં વહન કરવું મુશ્કેલ બને છે અને સમય જતાં તે હાર્ટ એટેક અથવા સ્ટ્રોકનું કારણ બની શકે છે.
Cholesterol તમારા લોહીમાં એક પ્રકારની ચરબી છે જે તમારા શરીર દ્વારા કુદરતી રીતે ઉત્પન્ન થાય છે. તે ઇંડા, ફલ (જેમ કે કિડની અને યકૃત) અને શેલફિશ જેવા કેટલાક ખોરાકમાં પણ જોવા મળે છે. તમારા શરીરને યોગ્ય રીતે કાર્ય કરવા માટે કેટલાક કોલેસ્ટરોલની જરૂર છે.
કોલેસ્ટરોલના પ્રકાર. Type of Cholesterol
હાઈ Cholesterol કોઈ લક્ષણો બતાવતું નથી. તમારી પાસે રક્ત પરીક્ષણની જરૂર છે કે કેમ તે શોધવા માટે. રક્ત પરીક્ષણ તમને તમારા લોહીમાં ‘સારા’ અને ‘ખરાબ’ કોલેસ્ટરોલનું સ્તર કહેશે (નીચે વર્ણવેલ).
કોલેસ્ટરોલ શરીરની આસપાસ વિવિધ ‘કેરીઅર્સ’ (જેને લિપોપ્રોટીન પણ કહેવામાં આવે છે) દ્વારા લઈ જવામાં આવે છે. બે સૌથી સામાન્ય છે:
ઓછી ઘનતાવાળા લિપોપ્રોટીન (LDL) Cholesterol: ‘ખરાબ’ કોલેસ્ટરોલ. એલડીએલ કોલેસ્ટરોલ ‘ખરાબ’ છે કારણ કે જો તમારી પાસે વધારે હોય તો તે તમારી ધમનીઓની દિવાલોમાં અટવાઇ જાય છે
હાઇ ડેન્સિટી લિપોપ્રોટીન (HDL) Cholesterol: ‘સારું’ કોલેસ્ટરોલ. એચડીએલ કોલેસ્ટરોલ ‘સારું’ છે કારણ કે તે તમારી રક્ત વાહિનીઓમાંથી ‘ખરાબ’ કોલેસ્ટરોલથી છૂટકારો મેળવે છે.
ટ્રાઇગ્લાઇસેરાઇડ્સ એ તમારા શરીરમાં ચરબીનું સૌથી સામાન્ય સ્વરૂપ છે અને લોહીમાં ચરબી સંગ્રહિત કરે છે. તમારા શરીરને જે ખોરાકની જરૂર નથી તેમાંથી વધારાની ઉર્જા ટ્રાઇગ્લાઇસેરાઇડ્સમાં ફેરવાઇ જાય છે.
અને, વળી આજકાલ ભાગદોડ વાળી જિંદગીમાં લોકો પોતાના શરીરનું ધ્યાન રાખતા નથી અને, જે પોષક તત્ત્વની જરૂર છે એ મળતાં નથી. આજકાલ ફાસ્ટ ફૂડનો કોન્સેપ્ટ જ્યારથી ચાલુ થયો છે ત્યારથી લોકો તેમના ડાયટને લઈને વધારે બેદરકાર થઇ ગયા છે. ફાસ્ટ ફૂડ વધારે ખાવાથી શરીરમાં કોલેસ્ટેરોલ વધી જાય છે અને એ દિલ સાથે જોડાયેલી બીમારીઓને જન્મ આપે છે. દરેક વ્યક્તિના દિલમાં હાજર ડેન્સિટી લિપોપ્રોટીન એક એવો ચીકણો પદાર્થ છે, જે વધારે હોય તો દિલ સાથે જોડાયેલી બીમારીઓનું જોખમ રહે છે, પરંતુ જો આપણે રોજની રુટિનમાં ફેર કરીએ તો આ બીમારીમાંથી છુટકારો મેળવી શકીયે. આજે આપણે જાણીશું કોલેસ્ટેરોલ કન્ટ્રોલ કરવા રોજિંદા ડાયટમાં શું ફેરફાર કરવા જોઈએ.
ફણગાવેલા કઠોળ – Sprouted beans :
દિવસના લંચમાં ઓછામાં ઓછો અડધો કપ બીન્સ, જેમ કે રાજમા, ચણા, મગ, સોયાબીન અને અડદ, સૂપ, સલાડ કે શાકભાજી તરીકે લઈ શકો છો. રોજ ફણગાવેલા કઠોળ ખાવાથી ખરાબ કોલેસ્ટેરોલ ઘટે છે.
લીલી શાકભાજી- Green vegetables :-
લીલી શાકભાજી આમ તો સ્વાસ્થ્ય માટે લાભકારી છે. પાંદડાંવાળી શાકભાજીમાં વિટામિન એ, બી, સી અને આયર્ન સાથે કેલ્શિયમ પણ મળે છે. આ ખાવાથી બ્લડ સર્ક્યુલેશન સારું થાય છે અને હાર્ટ પણ સારી રીતે કામ કરે છે.
ડ્રાય ફ્રૂટ્સ- Dry fruits :-
ડ્રાય ફ્રૂટ્સ શરીર માટે સારા હોય છે. જો તમે રોજ એક મુઠ્ઠી ડ્રાય ફ્રૂટ્સ ખાઓ છો તો એનાથી કોલેસ્ટેરોલ કન્ટ્રોલમાં રહેશે. સૂકા મેવામાં પ્રોટીન ફાઈબર અને વિટામિન-ઈ ભરપૂર પ્રમાણમાં હોય છે, સાથે જ એમાં ગુડ ફેટી એસિડ હોય છે. આ કેમિકલ્સમાં પ્રોસેસ નથી થતો અને કોલેસ્ટેરોલ ઓછું કરવામાં અસરકારક છે.
લસણ- Garlic
રોજ લસણ ખાવાથી બ્લડ સર્ક્યુલેશન અને બ્લડશુગરનો સ્તર નોર્મલ રહે છે. આ ઉપરાંત બેડ કોલેસ્ટેરોલ ઘટાડવામાં પણ ઉપયોગી છે.
ગ્રીન ટી- Green tea
ગ્રીન ટી કોલેસ્ટેરોલ ઓછું કરવામાં મદદગાર છે. એમાં કોફીની સરખામણીએ કેફીનનું પ્રમાણ ઓછું હોય છે. રોજ ગ્રીન ટી પીવાથી રોગ પ્રતિકારકશક્તિ વધે છે. એનાથી બેડ કોલેસ્ટેરોલ ઓછું કરવામાં પણ સરળતા રહે છે
ડાર્ક ચોકલેટ- Dark chocolate
ડાર્ક ચોકલેટમાં મળતા એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ રક્તનળીઓ મજબૂત બનાવે છે. એનાથી હાર્ટ-અટેકની શક્યતા ઓછી થઇ જાય છે, આથી કોલેસ્ટેરોલ ઓછું કરવામાં મદદરૂપ છે.
ઓલિવ ઓઇલ- Olive oil
ઓલિવ ઓઈલમાં બનાવેલું ભોજન કોલેસ્ટેરોલના દર્દીઓ માટે વધારે ફાયદાકારક છે, કારણ કે એમાં બનેલું ભોજન હળવું અને પાચનલાયક હોય છે. આ ઓઇલમાં મોનો સેચ્યુરેટેડ ફેટી એસિડ પર્યાપ્ત માત્રામાં હોય છે. તે કોલેસ્ટેરોલ ઓછું કરવામાં મદદ કરે છે.
ઓટ્સ- Oats:
શરૂઆત સવારના નાસ્તાથી થાય છે. નાસ્તામાં આપણે ઓટ્સ ખાવા જોઈએ. છ અઠવાડિયાં સુધી સવારે નાસ્તામાં ઓટ્સ લેવાથી LDL 5.3% સુધી ઘટી શકે છે.
રેડ વાઈન– Red wine :-
જે લોકો વાઈન પીવે છે તેમણે અઠવાડિયામાં બે વાર રેડ ગ્રેપ વાઈન પીવો જોઈએ. એનાથી કોલેસ્ટેરોલ ઓછું કરવામાં મદદ મળે છે.
સેલ્મન ફિશ- Salmon fish :-
જો તમે નોન-વેજ ખાતા હોવ તો કોલેસ્ટેરોલ કન્ટ્રોલ કરવા માટે સેલ્મન ફિશ ખાઈ શકો છો. એ શરીરને એનર્જી અને વિટામિન-ડી આપે છે. આ ઉપરાંત ફિશમાં સ્વસ્થ ફેટી એસિડ અને એમિનો એસિડ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, એ કોલેસ્ટેરોલ ઓછું કરવામાં ઉપયોગી છે.
